TESTUAK

 TEORIA:

1.ARIKETA. Deskribapenak egin.

1)    Pertsona bat jokaera eta gorputzez deskribatu.

NIRE AHIZPA

Jarraian, nire ahizpa deskribatuko dut. Annek ile beltz eta lisoa du, begi berde, sudur zabal, ezpain harro eta aho handia dauka. Ahizpa ni baino bost urte gazteagoa da, hau da, 15 urte ditu. Altuerari dagokionez, ez da oso altua; zehazki, 1,63 metro ditu. Bere jokaerari dagokionez, langilea, segurua, arduratsua eta burugogorra da. Eta zaletasunei dagokionez, asko gustatzen zaio bai futbolean jokatzea baita ikuste ere; Osasuna zale amorratua da. Horretaz gain, hizkuntzak asko gustatzen zaizkio, hala nola, frantsesa, ingelesa, eta noski, euskara, gure ama hizkuntza. Horregatik, bi urtez egon da Frantzian ikasten, hain zuzen ere, Sauveterre de Bearn.

2) Inguruko norbait besta egitera joateko, kirola egiteko eta unibertsitatera joateko janzkera deskribatu.

JANZKERA

Baztango herrietan bestara ateratzeko orduan, larunbat arrunt batean,  gazteok galtza, kamiseta eta jertse arrunt batekin atera ohi gara. Horrelako lekuetan, garrantzitsuena, hotza ez pasatzea baita. Hala ere, festa berezietan, hala nola, Baztandarren Biltzarra, Orakunde eta abarretan, baserritar jantziarekin ibili ohi gara.

Kirola egiteko garaian, aldiz, janzkera erosoa erabili ohi dugu; hala nola, txandalak eta kirol zapatak. Gainera, Baztango Basaburua Kuartel osoan ohitura handia daukagu herri kiroletan aritzeko, batez ere, sokatiran. Horrelakoetan, zapatila bereziak eta paxa janzten ditugu, goman ez irristatzeko eta gerrian minik ez egiteko.

Bukatzeko, aipatu beharra dut, unibertsitatera joateko orduan, besta eta kirol arteko janzkera erabili ohi dugula, bakero arrunt batzuekin eta zapatila erosoekin joaten gara gehienetan.

3)    Famili/lagun arteko herria deskribatu.

BERROETA (BAZTAN)

Berroeta Baztan bailara osatzen duten hamabortz herrietako bat da. Baztango bailara 4 kuarteletan banatzen da: Baztangoiza (Amaiur, Erratzu, Arizkun eta Azpilikueta), Elizondo (Elbete, Elizondo eta Lekaroz), Erberea (Gartzain, Irurita, Oronoz-Mugaire eta Arraioz) eta Basaburua (Berroeta, Aniz, Almandoz eta Ziga). Nafarroako ipar-mendebaldean aurki dezakegu herri hau, Aniz eta Almandoz herrien artean. Berroeta Iruñetik 35 kilometrotara dago, 376 metroko altitudea dauka eta 110 biztanle inguru ditu. Herriko bestak, Mendekoste egunean ospatzen dira, haiz zuen, maiatza edo ekainean. Herriaren sarreran harriz egindako armarri bat dago, latsarriaren ondoan, bertako herritar batek egina. Herri txikia izan arren, bertatik Donejakue bidea pasatzen da eta urtean milaka erromes pasatzen dira.

TEORIA:



2.ARIKETA. Idatzi gure gertatutako istorion/gertakizun bat iraganean eta beste testu bat "omen" erabiliz.

  1) Guri gertatutakoa:

Martxoan, aurreko ikasturteko 5 lagunekin Poloniara joateko aukera izan nuen, zehazki, Cracoviara, Poloniako hiriburura. Han praktikak egiteaz gain, beste herrialde bateko hezkuntza eredua aztertzeko aukera izan genuen, kultura desberdinak ikasteko aukera baita ere.

  2) Etxeko/ lagun bati entzundakoa. “OMEN”:

Baserriko bizitza oso gogorra omen ziren. Etxeko andreak seme- alabez eta etxeko lanez arduratzen omen ziren. Gizonak aldiz, etxetik kanpo lan egiteaz gain, abereez arduratzen ziren baita ere. Seme- alabak eskolatik bueltan, etxeko lan guzietan laguntzen omen zuten. Egoera ekonomikoak oso gogorrak zirenez, denak lagundu behar omen zuten baserriko lanetan, familia guztia aurrera ateratzeko.


TEORIA:



3.ARIKETA. Azalpen testua egin; zehazki, errezeta bat.

SAMINGOXO

OSAGAIAK:

-Esne kondentsatua

-Limoi zukua

-Esne-gain harrotua

-Esnea

-Jogurt limon

JARRAITU BEHARREKO HURRATSAK:

Lehenik eta behin, esne kondentsatu lata bat ontzi batean botako dugu. Aipatu beharra da, esne lata hori neurgailu gisa erabiliko dugula.

Bigarrenik, 2 lata jogurt gehituko dugu. Limonezkoa ez bada, naturala erabili daiteke ere. Nahastuz joango gara.

Hirugarrenik, limoi zukua gehituko diogu, lata bat, eta hau ere nahasiz joango gara.

Laugarrenik, esne-gain harrotu lata bat botako dugu, eta gero esne lata bat.

Hau dena ongi irabiatu ostean, 20 minutu utziko dugu hozkailuan, loditzeko.

Bukatzeko, buztinezko ontzietan banatuko dugu.

TEORIA:




4.ARIKETA. "Islama eta terrorismoa"ri buruzko argudio testua idatzi.

ISLAMA ETA TERRORISMOA

Azken bi hamarkada hauetan, “izu islamikoa” terminoa denon ahotan ibili da. Irailaren 11n, New York eta Washingtonen, izandako atentatu terroristen ondorioz, milaka pertsona errugabe hil ziren, eta gaia mundu guztian zehar zabaltzen hasi zen, mundu guztiko gai nagusienetako bat bilakatuz. Egia da, askotan, Islama eta terrorismoa elkar harremantzen ditugula, baina hori horrela al da?

Lehenik eta behin, galdera honi erantzuteko, hiru termino hauen arteko desberdintasuna argi eduki behar dugula uste dut: Musulmanak, Islama, eta Islamista. “Musulmanak” Islamaren jarraitzaileak dira; zeinek, Korana aurrexistentzia dela uste dute eta Alaren hitzak perfektutzat hartzen dituzte. “Islama” hitza, Islamiar erlijioarekin harremana duen zerbaiti erreferentzia egiteko erabil behar da (esate baterako, Alhambrak duen arkitektura islama), eta aldiz, “Islamista” hitzak, Islamiar mugimendu erradikalak aipatzeko  erabiltzen da. Beraz, esan dezaket askotan termino nahasketak izaten ditugula.

Bigarrenik, Islam erlijioaren liburu sakratua Korana da eta bertan hainbat balore transmititzen dira; hala nola, bakea, errespetua … Baina, korala beraien modura interpretatzen duten pertsonek, erlijio kaltetzen dute. Honen adibide, Koraneko esaldi hau: “matad a los idólatras donde quiera los encontréis, tomadlos como prisioneros, sitiadlos y permaneced a su espera emboscados en cualquier lugar”. Hasieratik irakurriz gero, agerikoa da gerra testuinguru batean gertatutakoagatik dela.

Hau guztiagatik, nire ustez, Islama erlijioak ez du zer ikusirik terrorismoarekin; baizik eta, islamistak, hau da, Islamiar mugimendu erradikalak. Baina orduan zeintzuk dira terroristak? Terroristek, beraien helburu ekonomikoak lortzeko, beste herrialdeei zigor krudelak inposatzen dituzten pertsonak dira, bidean milaka eta milaka errugabe hiltzen dituzte.

Honetaz gain, aipatu beharra honek dakarren ondorioak. Izan ere, milioika pertsonek ihes egin behar izaten dute beraien herrialdetik, gerratik eta bortxakerietatik ihes egiteko.  Baina, DW irrati publikoak Alemanian dauden errefuxiatuei eginiko azken inkesta batean, 900 Sirietarretatik %70rek beraien egoeraren errudun, zalantzarik gabe, bertako presidentea zela esaten zuten. Bachar El Asad, bere aitaren diktadura oinordetza jaso zuen 2000.urtean. Duela 5 urte, El Asad eta erregimen autoritarioaren aurka hainbat talde aurkari agertu ziren eta horrek Siriako Gerra Zibila piztu zuen. Ondorioz, lurralde kaotikoa eta perfektua bihurtu zen talde erradikal sunientzako, ezagunagoak ISIS izenarekin (Islamiar Estatua). Baina zergatik ihes egin dute orain eta ez lehen?

Nire iritziz, orain arte gerra eta diktadura bukatzeko zuten itxaropena galdu dute. Ez dute bukaera baketsu eta demokratiko bat ikusten. Eta honi irtenbidea emateko, beste herrialdeetara ihes egiten dute, etorkizun eta bizi hobe baten bila.

Aipatu beharra da, beste herrialdeetara etortzen direnean gauzak ez direla beraiek uste duten bezalakoak. Lehen, egoera kaxkarra  jasan behar izaten zuten, eta gaur egun aldiz, mugak eraiki dituzte,  hauen ametsak puskatuz. Eman dezagun, gure estatuaren egoera jasangaitza dela eta, beste herrialde batera joaten garela oinarrizko bizi baldintzen bila eta han lagundu beharrean muga bat aurkitzen dugula, oso gogorra izan behar du hori jasatea.

Egia da, gehiegizko immigrazioak egoera lazgarriak ekar dezakeela Europako hainbat herrialdetara; hala nola, langabezi tasa ikaragarria, etxe bizitza falta, … Baina azken batean, pertsonak dira. Honi irtenbide bat aurkitu behar zaio, denen ongia bilatzeko.

Laburbilduz, honi irtenbide emateko, bide arrisku gabeak eskaini beharko genituzke, munduko liderrek lehentasuna eman behar diote bizitzak salbatzeari, eta era berean, gerretatik ihes egiteko, itsas edo lur bidaiak egiten dituzten pertsonei, bidai agiririk gabe onartuak izan beharko lirateke; kontrol bat segituz, baina beraien oinarrizko eskubideak errespetatuz, eta garrantzitsuena pertsona eta bizi bat zainduz.